BIẾN DẠNG CỦA ĐẤT NỀN

Trong xây dựng công trình những sai phạm nghiêm trọng nhất thường là nhừng sai phạm thuộc nền móng công trình; tác hại cùa chúng là làm sụp đổ công trình, và việc sửa chừa, khắc phục những sai phạm này là rất khó khản.

Kết cấu móng lại phụ thuộc vào các tính chất cua đất nền hôn dưới; nhừng biến dạng I cùa đất nền dưới tải trọng có thè dẫn đến sự phá hoại móng và toàn bộ công trình bên [ trén; trong khi những biến dạng của kết cấu công trình bên trên có thể khổng ảnh hường 1 gì đến kết cấu móng bên dưới.

Trong quá trình xáy dựng công trình, trạng thái dất nền đã bát đầu thay đổi, đặc biệt ĩ lớp đất nằm ngay bên dưới đế móng, tức vùng chịu ứng suất nén lớn nhất.

Trong quá trình sử dụng công trình, dất nền vần tiếp tục biên dạng trong một thời gian dài nữa rồi mới ngừng hản. Những biến dạng không đồng đều của đất nền là nguyên nhân gáy ra hư hỏng công trình.

Từ xa xưa đã có nhiều công trình lớn bị sự cố do nền móng hư hỏng, nhưng không có công tác sửa chữa nào được thực hiện; chỉ có mồi cách là tháo dỡ công trình ra đê rồi xây dựng lại. Phải đến đầu thế kỷ thứ 20 kỹ thuật sửa chữa, gia cường nển móng mới thực sự  phát triển.

Những đặc điểm cua đất nền khi chịu tải như sau:

Đất nền chỉ chịu được lực nén và lực cắt.

Cường độ của đất nền khá nhỏ và biến dạng thì khá lớn: cường độ đất nền kém  cường độ gạch đá, bê tông hàng trăm lần, độ biến dạng lại lớn hơn hàng ngàn lần.

Độ biến dạng của đất nền tâng dần theo thời gian khi tải trọng tác dụng không đổi; Đó là do hiện tượng cô kết và từ biến của đất nền.

Cô kết là trong quá trình chịu tải, nước trong đất thoát dần ra khỏi thành phần lỗ róng giữa các hạt đất.

Từ biến là sự biến dạng của thành phần hạt đất rắn.

Hiện tượng cô kết thường xẩy ra nhất trong đất cát.

Cả hai hiện tượng trên xẩy ra đồng thời trong đất thịt.

Đất nền còn biến dạng lớn khi chịu tác dụng của các loại tải trọng động, đó là hiện tượng rung chẩy của đât.

Quan sát độ lún của đất nền dưới bàn nén cứng, khi tải trọng tàng dần, có thế phân biệt được ba loại biến dạng đất nền như sau:

Biến dạng dàn hồi: khi tải trọng còn nhỏ, chưa vượt qua độ bền câu trúc của đất.

Biến dạng nén chặt: độ lún tăng, kéo theo sự lèn chặt đất bèn dưới bàn nén; ở mép kàẩ nén đá bắt đầu hình thành vùng biến dạng dẻo.

Biến dạng dẻo: vùng biến dạng dẻo lớn dần theo tải trọng, phát triển xuống sâu, làm dịch chuyển đất ra các phía có sức cản nhỏ hơn, làm trồi 

Chính vì vậy cần phải ép cọc bê tông để tránh biến dạng nền móng